Overprikkeling: Te veel prikkels, te weinig rust? Welkom bij de club.

Inleiding:

Ken je dat gevoel? Dat je hoofd te vol zit, elk geluid te veel is, en je gewoon even wil verdwijnen met een deken en een kop thee in een stille kamer? Dan ben je misschien overprikkeld. En nee, dat is niet omdat je je aanstelt of iets verkeerd doet. Overprikkeling is echt. Het is heftig, vermoeiend, en voor veel mensen een dagelijks probleem.

In deze blog duiken we in wat overprikkeling precies is, waarom sommige mensen er gevoeliger voor zijn (hint: HSP!) en wat je eraan kan doen. Want rust vinden in een drukke wereld begint bij begrijpen wat er in je systeem gebeurt.

Wat is overprikkeling?

Overprikkeling betekent dat je zenuwstelsel te veel prikkels te verwerken krijgt. Je krijgt meer binnen dan je systeem aankan. Geluiden, beelden, geuren, emoties, drukte, schermen, gesprekken, verplichtingen het stapelt zich op.

Normaal filtert je brein wat belangrijk is en wat niet. Maar bij overprikkeling werkt dat filter minder goed. Alles komt even hard binnen. Dat kan ervoor zorgen dat je je uitgeput, geïrriteerd of compleet overbelast voelt.

Een overprikkeld lichaam staat vaak ‘aan’:

• je ademhaling zit hoog
• je spieren spannen zich op
• je gedachten razen door
• je hartslag stijgt
• je voelt je overweldigd of raakt snel in paniek

Herkenbaar? Je bent niet alleen. Zeker in een wereld die nooit pauzeert, is het makkelijk om over je eigen grens te gaan.

Snel overprikkeld en moe, hoe komt dat?

Er zijn meerdere oorzaken waardoor je snel overprikkeld raakt. Soms is het tijdelijk, soms is het een deel van wie je bent. Hier zijn enkele mogelijke verklaringen:

1. Je zenuwstelsel is overbelast

Heb je een drukke agenda, veel verantwoordelijkheden of stress? Dan staat je zenuwstelsel chronisch op ‘aan’. Je komt niet meer in ruststand. Hierdoor word je sneller overprikkeld. Ook onvoldoende slaap, schermtijd of een ongezonde leefstijl kunnen bijdragen aan die overbelasting.

2. Je bent een HSP (hoogsensitief persoon)

Hoogsensitieve mensen nemen meer subtiele signalen waar. Hun brein verwerkt informatie dieper, en dat maakt hen gevoelig voor overprikkeling. Daarover straks meer.

3. Je hebt een trauma of onveiligheid meegemaakt

Mensen die trauma’s hebben meegemaakt, leven vaak met een zenuwstelsel dat permanent op scherp staat. Ze zijn alert, ‘scannen’ voortdurend hun omgeving en kunnen moeilijk ontspannen. Daardoor raken ze sneller overweldigd.

4. Je zit te veel “in je hoofd”

In onze maatschappij worden denken en presteren vaak boven voelen en vertragen geplaatst. Als je jezelf altijd ‘aanstuurt’ vanuit je hoofd, raak je het contact met je lichaam kwijt. Dan negeer je signalen van vermoeidheid, grensoverschrijding of spanning tot het ineens niet meer gaat.

Hoe voelt overprikkeling?

Overprikkeling kan zich op verschillende manieren uiten. Hier zijn wat signalen:

• Je kan geen geluid meer verdragen (zelfs het tikken van een klok irriteert je)
• Je wordt snel emotioneel of prikkelbaar
• Je hebt moeite met concentratie of beslissingen nemen
• Je voelt je opgejaagd of juist helemaal leeg
• Je wil je terugtrekken, alles en iedereen vermijden
• Je lichaam voelt gespannen, je ademhaling oppervlakkig

Soms denk je: “Wat is er mis met mij?” Het goede nieuws: er is niets mis met jou. Je systeem doet gewoon zijn best om je te beschermen tegen te veel input. Het roept: “Pauze!”

Wat is de link met HSP?

HSP staat voor hoogsensitief persoon. Dat is iemand met een gevoeliger zenuwstelsel. Ongeveer 1 op de 5 mensen is HSP, dus nee, je bent niet de enige.

HSP’ers:

• nemen meer details en prikkels waar
• denken diep na over dingen
• voelen emoties (van zichzelf en anderen) intenser aan
• hebben een sterke intuïtie
• zijn vaak zorgzaam, creatief en gevoelig voor sfeer

Dat maakt hen prachtige mensen, maar ook vatbaarder voor overprikkeling. Omdat ze meer ‘binnenkrijgen’ én die input diepgaander verwerken, raken ze sneller vol. En dan is er rust nodig, veel eerder dan bij anderen.

Belangrijk: HSP is geen diagnose, maar een persoonlijkheidskenmerk. Het is ook geen probleem dat opgelost moet worden. Het is een uitnodiging om je leven zo in te richten dat jouw gevoeligheid een kracht wordt, in plaats van een last.

Wat kun je doen bij overprikkeling?

Goed nieuws: je kunt veel doen om je lichaam en hoofd te helpen. Hier zijn een paar zachte en praktische tips:

1. Leer je eigen signalen kennen

Hoe voelt het als je over je grens gaat? Wat merk je het eerst: pijn in je schouders? Moeite met ademhalen? Word je snel boos of verdrietig? Hoe sneller je het opmerkt, hoe beter je kunt stoppen of rust nemen.

2. Neem op tijd pauze

Wacht niet tot je helemaal op bent. Neem eerder een kleine pauze. Even rustig ademhalen, een korte wandeling zonder je telefoon, of gewoon stil zitten met een kopje thee. Dat helpt meer dan je denkt.

3. Zorg dat je zintuigen rust krijgen

Licht, geluid en drukte kunnen te veel zijn. Maak het zachter: doe een lamp uit, zet een rustige koptelefoon op, of gebruik een verzwaringsdeken, dat is een zware deken die je helpt om te ontspannen. Je lichaam voelt dan meer veiligheid en rust.

4. Kom uit je hoofd en in je lijf

Overprikkeling zit niet alleen in je hoofd, het leeft ook in je lichaam. Probeer iets waarbij je lichaam mee mag doen: rustig ademhalen, yoga, lichaamsgerichte therapie, of gewoon even dansen. Het helpt je om te ontspannen en ‘terug te komen’ in je lichaam.

5. Durf je grenzen aan te geven

Zeg “nee” als iets te veel is. Laat dingen los die niet hoeven. Het is oké om niet alles te kunnen. Je hoeft geen supermens te zijn. Goed voor jezelf zorgen is belangrijker dan altijd maar doorgaan.

Lichaamswerk en overprikkeling: een gouden duo

Zoals je hierboven las: overprikkeling leeft niet alleen in je hoofd, maar vooral in je zenuwstelsel. En dat zit, juist ja, in je lijf. Daarom is lichaamswerk zo waardevol bij overprikkeling of HSP.

Via zachte beweging, ademhaling of aanraking leer je:

• je lichaam weer als veilig ervaren
• spanning herkennen én loslaten
• emoties beter reguleren
• opnieuw landen in je lijf, in plaats van alleen maar ‘denken’

Lichaamswerk helpt bij het herstellen van een overbelast zenuwstelsel. Het maakt ruimte voor rust, regulatie en herstel. Niet via gepraat, maar via ervaring.

Kleine reminder van Booky Booky

Bij Booky Booky houden we van therapieën die écht iets doen. Die niet alleen je hoofd aanspreken, maar ook je hart en je lijf. Of je nu overprikkeld bent, hoogsensitief of gewoon op zoek naar meer rust: wij geloven dat je lijf een deel van het antwoord heeft.

Op onze site vind je info over lichaamswerk, HSP, ademhaling, rusttools en begeleiding. Geen zweverig gedoe, gewoon eerlijke hulp, met zachtheid en verstand van zaken.

Want jij verdient het om niet steeds over je grens te gaan. Om rust te vinden in een wereld die soms té veel is. En om opnieuw te voelen: ik ben veilig in mijn lijf.