Hoe wordt depressie behandeld?

Inleiding:

Soms voel je je gewoon even meh. Maar wat als dat gevoel niet meer weggaat? Als elke dag voelt als door modder lopen, en zelfs je favoriete serie of je beste vriend(in) je niet meer blij maken? Dan zou het wel eens meer kunnen zijn dan “een dipje”. In deze blog duiken we op een warme, no-nonsense manier in wat depressie is én hoe je eruit geraakt. Stap voor stap, met zachtheid en steun!

Wat is depressie eigenlijk?

Depressie is niet een "beetje down zijn" of “gewoon een rotdag hebben”. Het is een serieuze mentale aandoening waarbij je wekenlang, soms zelfs maanden of jaren, in een donker wolkje leeft. Je voelt je leeg, verdrietig of vlak, alsof je hoofd in zwart-wit denkt terwijl de wereld in kleur is. Dingen die je vroeger blij maakten, geven nu geen kick meer. Zelfs simpele dingen zoals douchen, koken of met vrienden afspreken voelen als een berg.

En nee, je kan het niet gewoon weglachen, en het gaat ook niet vanzelf over. Dat is waarom het zo belangrijk is om erover te praten én hulp te zoeken.

Depressie of burn-out: wat is het verschil?

Hoewel de symptomen vaak vergelijkbaar zijn, zijn depressie en burn-out niet identiek. Een burn-out ontstaat doorgaans door langdurige stress op het werk of in je privéleven. Dan voel je je opgebrand, emotioneel uitgeput en heb je geen energie meer om nog te kunnen presteren. Bij een depressie is er echter een dieper en uitgebreider gevoel van somberheid, een afname van interesse in vrijwel alles, en vaak ook gevoelens van waardeloosheid of schuld.

Kort gezegd: bij een burn-out draait het om het gevoel van uitgeputheid door te veel te geven; terwijl je bij een depressie eerder het gevoel hebt dat er van binnen niets meer te geven is. Af en toe kunnen ze samen voorkomen, waardoor het van groot belang is om professionele ondersteuning te verkrijgen.

Praten is Power: therapie helpt je verder

Als je vastzit in je hoofd, is praten met een professional een hele grote stap richting beter worden. Nee, je hoeft niet meteen je diepste trauma’s op tafel te gooien. Het mag zachtjes gaan, op jouw tempo.

Er zijn verschillende soorten therapie:

• Cognitieve gedragstherapie
• Interpersoonlijke therapie
• Psychodynamische therapie

Cognitieve gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een veelvoorkomende behandeling voor depressie. Het draait allemaal om één ding: leren herkennen wat er allemaal omgaat in dat drukke hoofdje van je. Denk je vaak: “Ik ben waardeloos” of “Ik kan niets goed”? Cognitieve gedragstherapie (CGT) kan je vervolgens helpen om die negatieve denkpatronen te herkennen en ze geleidelijk te vervangen door vriendelijkere, realistischere gedachten.

Samen met je therapeut onderzoek je welke gedachten je frustreren en vooral: of ze daadwerkelijk waar zijn. Je leert hoe je deze ideeën ter discussie kunt stellen, bijvoorbeeld door in de praktijk te toetsen of je aannames kloppen. Denk er eens over na: “Als ik nee zeg, wordt ze misschien boos” is dit waar? Deze kwestie moet je onderzoeken. Het is dus een psychologische realiteitscheck.

En CGT is niet alleen maar praten: je kunt ook thuiswerken. Overweeg om jouw gedachten op te schrijven voordat je je somber voelt en wanneer je je somber voelt. Dit klinkt misschien als huiswerk, maar het helpt echt om te weten wat er in je hoofd omgaat.

Bij gedragstherapie ligt de nadruk op wat je doet (of niet doet). Veel mensen met een depressie trekken zich terug, vermijden sociale contacten en verliezen hun interesse in activiteiten. Heel makkelijk te begrijpen, maar het blijft meestal in een dipje hangen. Daarom zullen jij en je therapeut stap voor stap weer dingen gaan doen die jullie vroeger allebei leuk vonden om te doen. Zelfs kleine stapjes, een wandeling maken, een kopje koffie drinken met een vriend kunnen een groot verschil maken. Actie = Activering!

Interpersoonlijke therapie

Depressie ontstaat soms niet zomaar. Spanningen met de mensen om je heen, zoals je partner, familie, collega's of vrienden, kunnen leiden tot een steeds somberder gevoel. Misschien voel je je juist eenzaam na een verlies of een aanzienlijke verandering in je leven, zoals een scheiding, het verliezen van een baan, een verhuizing of ziekte. Interpersoonlijke therapie (IPT) ondersteunt je bij het aanpakken van moeilijke relaties of situaties en het herstellen van je verbindingen, zowel met anderen als met jezelf.

Deze vorm van therapie gaat ervan uit dat positieve, warme en waardevolle relaties met anderen cruciaal zijn voor je mentale welzijn. Tijdens een depressie trek je je vaak terug, of ervaren je relaties een leegte of complexiteit. IPT helpt je onderzoeken wat er speelt in je sociale leven en waar het wringt.

De therapie is opgebouwd uit drie onderdelen. Aanvankelijk heb je een intakegesprek waarin je samen met de therapeut onderzoekt wat je depressieve gevoelens zijn en hoe je relaties met anderen functioneren. Vervolgens selecteer je een bepaald probleemgebied om je op te richten. Dit kan betrekking hebben op spanningen met een partner of kind, verdriet om iemand die je bent kwijtgeraakt, of de zoektocht naar een nieuwe verbinding na een aanzienlijke levensverandering.

In de behandelperiode ga je samen met je therapeut dat onderwerp verder onderzoeken: wat gebeurt er precies, op welke manier heeft het invloed op je stemming en welke maatregelen kun je nemen? Je ontdekt nieuwe manieren om te communiceren, grenzen te stellen of om te gaan met verlies. Je traint die vaardigheden direct in het echte leven.

De laatste stap is de afronding: je evalueert wat je hebt geleerd, hoe je bent gegroeid en hoe je in de toekomst kunt voorkomen dat je terugvalt in oude gewoonten. IPT neemt 12 tot 16 sessies in beslag, waardoor het een relatief korte therapie is, maar met aanzienlijke impact.

Psychodynamische therapie

Psychodynamische therapie gaat een stap verder. Bij deze vorm van therapie ga je samen met jouw therapeut aan de slag om onbewuste patronen te identificeren in de manier waarop je jezelf voelt, denkt en gedraagt. Patronen die vaak hun oorsprong vinden in jouw kindertijd. Bijvoorbeeld: Waarom trek ik me altijd terug als het spannend wordt? Waarom ben ik bang om mijn grenzen te stellen? Deze patronen lijken misschien onzichtbaar, maar ze hebben een grotere impact op je dagelijks leven dan je denkt.

Het doel is om te ontdekken welke diepgewortelde overtuigingen of reacties bijdragen aan jouw depressie. Vaak zijn deze automatische reacties al zo lang onderdeel van je leven dat je ze niet eens meer opmerkt. Maar zodra je ze leert herkennen, kun je jezelf beter in de hand nemen en kan er echte verandering plaatsvinden.

Het is belangrijk dat je jezelf veilig genoeg voelt om eerlijk te zeggen wat er in jouw hoofd omgaat tijdens de therapie: herinneringen, gevoelens, gedachten, dromen – niets is vreemd of overdreven. Bespreek ook jouw gedachten en gevoelens over jouw therapeut. Deze openheid kan inzicht geven in hoe je met anderen omgaat en waar bepaalde pijnpunten vandaan komen.

Psychodynamische therapie biedt geen snelle oplossing, maar kan enorm helend zijn als je bereid bent om echt naar binnen te kijken. Het kan je helpen inzicht te krijgen in de oorsprong van jouw klachten en hoe je geleidelijk afstand kunt nemen van oude patronen die je niet langer dienen.

Medicatie: een extra steuntje

Hoewel therapie vaak de voorkeur geniet bij milde tot matige depressies, kan medicatie ook een cruciale rol vervullen, vooral bij ernstigere depressies. Antidepressiva kunnen bijdragen aan het stabiliseren van je stemming, waardoor je beter in staat bent om met therapie aan jezelf te werken.

Er zijn diverse soorten antidepressiva beschikbaar. De arts zal met jou overleggen welke het meest geschikt is voor jouw situatie. Het kan vaak enkele weken duren voordat je het effect opmerkt, dus het is belangrijk om even geduld te hebben. En wat zijn de bijwerkingen? Ze kunnen bestaan, maar verdwijnen doorgaans na verloop van tijd. Medicatie is geen wondermiddel, maar het kan wel een klein duwtje geven om je weer een beetje ruimte te geven.

Zelfzorg is ook therapie

Naast behandeling en medicatie zijn er ook activiteiten die je zelf kunt ondernemen om je herstel te bevorderen. Overweeg voldoende slapen, gezond eten, bewegen (ook al is het slechts een korte activiteit), structuur in je dag aanbrengen en activiteiten ondernemen die je gelukkig maken. Geen drukte, geen perfectie, maar snelle stappen.

Daarnaast zijn er ook apps, oefeningen of zelfhulpboeken die je kunnen helpen. En: communiceren met mensen die je vertrouwt. Je hoeft dit niet alleen te ondernemen. Echt niet.

Tot slot: Genezen mag zacht gaan

Depressie is geen tekortkoming en herstel is geen competitie. Wat voor jou effectief is, is zeer persoonlijk. Af en toe is het een mix van diverse elementen. Af en toe is het zoeken en opnieuw proberen. Dat is in orde. Wat belangrijk is, is dat je onderneemt. Zelfs babystapjes vertonen beweging.

Je hoeft dit pad niet alleen te volgen. Bezoek hulp, wees bereid om te praten en wees vriendelijk tegenover jezelf. Je hebt het verdiend.

Bij Booky Booky geloven we dat mentale gezondheid net zo belangrijk is als fysieke gezondheid. Bezoek www.bookybooky.app en ontdek hoe jij vandaag al kan beginnen met je herstel.